Nhượng quyền thương hiệu đang là xu hướng kinh doanh phổ biến trên thế giới cũng như tại Việt Nam. Bài viết sau đây sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cơ bản về khái niệm, điều kiện, thủ tục và những lợi ích khi thực hiện nhượng quyền thương hiệu.
Nhượng quyền thương hiệu là gì?
Nhượng quyền thương hiệu là hình thức hợp tác kinh doanh trong đó chủ sở hữu thương hiệu (bên nhượng quyền) cho phép và yêu cầu bên nhận quyền sử dụng nhãn hiệu, công thức, bí quyết kinh doanh và các quyền khác liên quan đến thương hiệu.
Đổi lại, bên nhận quyền phải trả cho bên nhượng quyền một khoản phí ban đầu và tiền bản quyền định kỳ.
Nhượng quyền thương hiệu (Franchise) là thuật ngữ để nói về một hình thức kinh doanh của cá nhân hay tổ chức nào đó được phép dùng thương hiệu của một sản phẩm, dịch vụ của bên nhượng quyền để kinh doanh trong một khoảng thời gian nhất định. Tuy nhiên với điều kiện bên được nhượng phải đồng ý các thỏa thuận của bên nhượng lại thương hiệu.
Có 04 loại hình nhượng quyền kinh doanh cơ bản:
- Nhượng quyền mô hình kinh doanh toàn diện;
- Nhượng quyền mô hình kinh doanh không toàn diện;
- Nhượng quyền có tham gia quản lý;
- Nhượng quyền có tham gia đầu tư vốn.
Các bên trong nhượng quyền thương hiệu
Trong mô hình nhượng quyền thương hiệu có hai bên chính:
- Bên nhượng quyền: là chủ sở hữu thương hiệu, công ty mẹ.
- Bên nhận quyền: là công ty con hoặc cá nhân kinh doanh độc lập muốn sử dụng thương hiệu của bên nhượng quyền.
Mục đích của nhượng quyền thương hiệu
- Giúp doanh nghiệp mở rộng thị trường nhanh chóng mà không tốn nhiều chi phí.
- Cho phép doanh nghiệp kiểm soát chất lượng sản phẩm, dịch vụ tại các điểm bán hàng.
- Tạo nguồn thu nhập ổn định từ tiền bản quyền.
- Xây dựng mạng lưới đối tác, tăng sức mạnh thương hiệu.
Điều kiện nhượng quyền thương hiệu
Điều kiện về phía bên nhượng quyền
Để nhượng quyền được thương hiệu của mình, doanh nghiệp cần đáp ứng các điều kiện:
- Có thương hiệu, nhãn hiệu được đăng ký bảo hộ.
- Thương hiệu phải có uy tín, có lịch sử hoạt động ổn định.
- Có mô hình kinh doanh đã được kiểm chứng hiệu quả.
- Có năng lực tài chính và nguồn nhân lực để hỗ trợ đối tác nhượng quyền.
Điều kiện về phía bên nhận quyền
Bên nhận quyền cũng cần đáp ứng một số điều kiện nhất định:
- Có năng lực tài chính để đầu tư và vận hành hệ thống kinh doanh.
- Có kinh nghiệm trong lĩnh vực dự định nhượng quyền hoặc kinh nghiệm quản lý, điều hành.
- Sẵn sàng đầu tư thời gian, công sức để điều hành hệ thống nhượng quyền.
- Cam kết tuân thủ các tiêu chuẩn về sản phẩm, dịch vụ của bên nhượng quyền.
Thủ tục nhượng quyền thương hiệu
Quy trình nhượng quyền thương hiệu thường bao gồm các bước:
Bước 1: Ký hợp đồng nhượng quyền
Đây là bước then chốt, hai bên sẽ thỏa thuận và ký kết hợp đồng nhượng quyền. Hợp đồng sẽ quy định cụ thể các điều khoản như:
- Phạm vi nhượng quyền: địa điểm, thời hạn, quyền và nghĩa vụ của các bên.
- Tiền bản quyền và các khoản phí bên nhận quyền phải trả.
- Quy định về sử dụng thương hiệu, bảo mật thông tin.
- Điều khoản chấm dứt hợp đồng.
Bước 2: Đào tạo và hỗ trợ đối tác
Sau khi ký hợp đồng, bên nhượng quyền sẽ đào tạo để chuyển giao mô hình kinh doanh, bí quyết và kỹ năng cần thiết cho bên nhận quyền. Ngoài ra, bên nhượng quyền cũng hỗ trợ về mặt kỹ thuật, tiếp thị, quảng bá thương hiệu, tư vấn pháp lý,…
Bước 3: Bên nhận quyền xây dựng hệ thống kinh doanh
Sau khi nhận được sự hỗ trợ từ bên nhượng quyền, bên nhận quyền sẽ bắt tay xây dựng hệ thống kinh doanh của mình, bao gồm:
- Tuyển dụng, đào tạo nhân viên.
- Xây dựng cửa hàng, trang trí nội thất.
- Chuẩn bị sản phẩm, dịch vụ.
- Triển khai các hoạt động tiếp thị, quảng bá.
Bước 4: Giám sát và hỗ trợ liên tục
Sau khi hệ thống kinh doanh đi vào hoạt động, bên nhượng quyền vẫn giám sát chất lượng và hỗ trợ đối tác nhượng quyền xử lý các vấn đề phát sinh trong suốt thời hạn hợp đồng.
Quyền lợi của bên nhượng quyền
Khi nhượng quyền thương hiệu, bên nhượng quyền sẽ được hưởng các quyền lợi như:
- Nhận được nguồn thu nhập ổn định từ tiền bản quyền và các khoản phí khác.
- Mở rộng thị trường mà không tốn nhiều chi phí đầu tư.
- Duy trì sự kiểm soát về chất lượng sản phẩm, dịch vụ.
- Xây dựng được mạng lưới đối tác, tăng khả năng cạnh tranh.
- Tận dụng nguồn lực của các đối tác để phát triển thương hiệu.
Trách nhiệm của bên nhượng quyền
Bên cạnh những quyền lợi, bên nhượng quyền cũng có những trách nhiệm sau:
- Cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác về thương hiệu cho bên nhận quyền.
- Tổ chức đào tạo, chuyển giao mô hình kinh doanh và kỹ năng cần thiết cho bên nhận quyền.
- Hỗ trợ về mặt kỹ thuật, nghiệp vụ để bên nhận quyền ổn định hoạt động.
-Kiểm tra, giám sát chất lượng sản phẩm, dịch vụ tại hệ thống nhượng quyền.
- Quảng bá, xây dựng hình ảnh thương hiệu.
- Tuân thủ các quy định của pháp luật về nhượng quyền thương hiệu.
Quyền lợi của bên nhận quyền
Bên nhận quyền cũng có những lợi ích nhất định:
- Được sử dụng thương hiệu có uy tín để kinh doanh.
- Được đào tạo và tiếp nhận mô hình kinh doanh đã được kiểm chứng.
- Giảm rủi ro và thời gian khởi nghiệp kinh doanh.
- Được hỗ trợ kỹ thuật, nghiệp vụ từ bên nhượng quyền.
- Dễ dàng tiếp cận nguồn vốn, tín dụng ngân hàng.
Trách nhiệm của bên nhận quyền
Bên cạnh những quyền lợi trên, bên nhận quyền cần tuân thủ các nghĩa vụ sau:
- Tuân thủ các tiêu chuẩn, quy trình về sản phẩm, dịch vụ của bên nhượng quyền.
- Bảo mật thông tin về bí quyết kinh doanh, công nghệ của bên nhượng quyền.
- Đóng tiền bản quyền và các loại phí đúng hạn cho bên nhượng quyền.
- Liên tục cải tiến hệ thống, nâng cao chất lượng phục vụ khách hàng.
- Tuân thủ quy định về nhãn mác, bao bì, trang trí cửa hàng.
- Chịu sự giám sát, kiểm tra định kỳ của bên nhượng quyền.
Các hình thức nhượng quyền thương hiệu
Có 4 hình thức nhượng quyền thương hiệu phổ biến:
Nhượng quyền đơn lẻ
Bên nhận quyền được cấp phép mở một cửa hàng đơn lẻ tại một vị trí cụ thể.
Nhượng quyền độc quyền khu vực
Bên nhận quyền được độc quyền kinh doanh đối với một khu vực địa lý nhất định.
Nhượng quyền chuỗi
Bên nhận quyền được phép mở nhiều cửa hàng trong cùng một chuỗi.
Nhượng quyền tổng
Bên nhận quyền được cấp phép nhượng quyền lại thương hiệu cho bên thứ ba tại một quốc gia hay khu vực.
Ưu điểm khi nhượng quyền thương hiệu
- Giảm rủi ro và chi phí khởi nghiệp kinh doanh cho bên nhận quyền.
- Rút ngắn thời gian ra thị trường so với xây dựng thương hiệu mới.
- Tiếp cận được công nghệ, quy trình quản lý hiện đại.
- Được sự hỗ trợ, đào tạo và giám sát chặt chẽ từ bên nhượng quyền.
- Dễ dàng huy động nguồn lực, vốn từ các đối tác.
Nhược điểm khi nhượng quyền thương hiệu
- Phí nhượng quyền và chi phí duy trì thường cao.
- Bên nhận quyền bị hạn chế trong một số quyết định kinh doanh.
- Doanh thu và lợi nhuận phải chia sẻ một phần cho bên nhượng quyền.
- Rủi ro đố”,”completion”:” với uy tín thương hiệu nếu bên nhận quyền không tuân thủ tiêu chuẩn.
Kết luận
Nhượng quyền thương hiệu mang lại nhiều lợi ích cho cả hai bên tham gia. Tuy nhiên, để nhượng quyền thành công cần tuân thủ đúng quy trình, thỏa thuận và có sự giám sát chặt chẽ. Bên nhận quyền cũng cần tìm hiểu kỹ điều kiện và trách nhiệm của mình để hạn chế rủi ro trong quá trình hợp tác nhượng quyền thương hiệu.
